SAĞLIK DA DOĞRU SANDIĞIMIZ YANLIŞLAR - 6
TAŞ DEVRİ DİYETİ SAĞLIKLIDIR
TAŞ DEVRİ İNSANI GİBİ YAŞAMALI VE BESLENMELİYİZ!
İnsan vücudu sürekli yatmak, TV izlemek ve şekerlemeleri mideye indirmek, kolay gıdalara ulaşmak için evrilmedi. Beslenmek için dağda bayırda av peşinde koşuşturmak, meyve sebze toplamak için evrilmiştir. Taş devri efsanesine göre bizler de mağara adamları gibi yaşarsak daha sağlıklı ve uzun ömürlü olabiliriz.
“Evrimsel uyuşmazlık varsayımı” olarak nitelendirilen bu varsayım, ilk kez 1985 yılında Emory Üniversitesi’nden tıp doktoru S.Boyd Eaton ve antropolog Melvin Konner tarafından ortaya atıldı. İkili, bu varsayım ile genlerimizin en azından 50.000 yıldır değişmediğini, ancak diyet ve yaşam şeklimizin tarımın 10.000 yıl önce ortaya çıkması ile birlikte çok büyük bir değişim geçirdiğini ileri sürüyordu. Diyabet, kalp hastalıkları ve kanserin bu kadar sık görülmesinin nedeni işte bu uyumsuzluktu. Eğer daha fazla egzersiz yapar, avcı-toplayıcı atalarımız gibi beslenirsek daha sağlıklı ve mutlu bir yaşantımız olabilir.
Son yıllarda bu görüşlere dayanan taş devri veya “paleo” diyeti, giderek çok popüler bir hale geldi. Bu diyet kapsamında av eti, balık, meyve, sebze, fındık, fıstık yemek serbest iken tahıl, baklagiller, bitkisel yağlar, süt ürünleri, rafine şeker ve tuzdan uzak durmak gerektiği ileri sürülüyor. Bu diyetin bir kısmı ise bugünün bilimsel bulgularıyla uyumlu olduğu görülmektedir. Örneğin daha fazla egzersiz yapmak, işlenmiş gıdalardan sakınmak bugün de kabul gören doğrular. Öte yandan baklagillerden, süt ürünlerinden ve tahıllardan uzak durmak bilimsel bulgularla çeliştiğini hepimiz biliyoruz.
Minnesota Üniversitesi’nden evrimsel biyolog Marlene Zuk, 50.000 yıl önce evrimsel açıdan bir dönüm noktasının yaşanmış olduğu iddiasını kabul etmiyor. Zuk’a göre atalarımız yaşam şekillerine tam uyum sağlamadığı halde, günümüzün insanı tarımsal diyete mükemmel uyum sağlamıştır.
Örneğin pek çok insanda tahılların içinde bulunan nişastanın sindirimini kolaylaştırmak içim genlerin ekstra kopyası bulunur. Yetişkin olarak sütü sindirme yeteneği çeşitli popülasyonlarda birbirinden bağımsız olarak evrilmiştir.
Paleo diyete yöneltilen bir diğer eleştiri de atalarımızın ne yediği konusunda kesin bilgiye sahip olmadığımız yönünde. Kesin olan, atalarımızın bugün yediğimiz hayvanlara ve bitkilere benzer hiçbir şeyi yememiş olmaları. Çünkü bu bitkiler ve hayvanlar yıllar boyu seçici yetiştirme sonucu büyük ölçüde değişim geçirmiştir. Bir diğer eleştiri de eski avcı-toplayıcı toplumun düşündüğümüz kadar sağlıklı olmadıkları yönünde (The lancet, vol 381, p 1211)..
Şimdi yukardaki düşünceler ışığında beslenmemizi biraz rast gele ve çşitliliğe dayalı ama harcadığımız enerjiye göre almamız geregi ortaya çıkmaktadır, alacagımız besin enerji dengeis için hareketlerin ne kadar nenejiye maliyeti olduğunu göreten taplolardan yararlanabiliriz. Bu tapların yardımıyla gereksinim duyduğumuz nerjiyi ve besinlerin verdiği nerjileri de gösteren tabloların da yardımıyla dengeli bir şekilde beslenerek, yukarda deginmeye çalıştığımız sağlık konusunda ki yanılgılarımızı aşarak sağlıklı yaşayabilinecegini düşünerek selam ve sevgilerimle…
Kaynak: Reyhan Oksay - CBTE- New Scientist, 24 Ağustos 2013
|
