İNSAN HAKLARI

 Değerlerin yoksa kültürün olmaz, kültürün yoksa yasan olmaz, yasan yoksa adaletin olmaz, adaletin yoksa hiçbir şeyin olmaz. (fikri adil)

İnsan hakları konusunda o kadar yazıldı ki edebiyatta aşk ne ise siyasette de insan hakları o oldu. İnsan hakları insanın doğuştan gelen hakları diye tanımlanıyor. Bunlara bazı düşünürlerce de doğal haklar demiştir. Yazıldı çizildi ama yol alınmadı deniyor, aslında alındı ama sistemlere genelde insanlarının haklarını çiğniyor diye saldırmak mümkündür. Şimdiki insan hakları savunan dernekleri de sanki bu amaçla örgütlenmişler. O yüzden inandırırcıklarını kaybetmişler, daha sağlam ve sağlıklı insan hakları örgütleri örgütlememiz lazım diye düşünüyorum. Şimdilerde uygulanan il ve ilçe insan hakları kurulları daha işlevsel ve özerk hale gelmelidir.

    İnsan haklarının ana unsurları yaşam, adalettir, sağlık, güvenlik, eğitimdir. Biz adaleti ele alalım, adaleti hukuk kuralları ve adil yargılama ile gerçekleştirmek mümkündür. Bu hukuk kuralları hangi esasa göre hazırlanmalıdır. İnsan haklarını önemseyen hukuk kuraları yasama tarafından yapılmalıdır. Hukuk kurallarının mantığı insan haklarını korumaktır. Ama insan kimi inanışlara göre doğuştan kötüdür, yasaklarla sınırlanmalı kötülük yapması engellenmelidir. Başka bir inanış da insanın doğuştan iyi olduğu ve iyi bir ortamda eğitilip büyütülürse iyi olacağı varsayar. He ikisi de kişiselleştirildikçe doğrudur, genele yaydıkça yanlıştır. Öyle kişiler vardır iyidir, öyleleri de vardır ki kötüdür. Ama biz kişilere göre yasa ve haklar yapamayacağımıza göre, yasalar ve haklar geneldir. Eğitim hakkı devreye girerek toplusal uyum sorunu yaşayanlar eğitilerek uyumun toplumsallaşmak için gerekli olduğu anlatılır. Kişiler özgürlükleri kullanma hakkını başkalarının özgürlüklerini tehlikeye atmadan kullanır. Eğitim bize bunu verir. Bu haklardan bazıları aşagıda belirtilmiştir.

      Hem doğal insan hakkı hem de anayasal haklardan bazıları şunlardır.

1. Yaşam hakkı

b) inanç ve düşünce özgürlüğü

c)fiziksel ruhsal işkenceden korunma

d) özgürlük ve güvenlik hakkı

e) adil yargılanma hakkı

      f)cezaların yasalara yasaların insan haklarına uygunluğu

g) özel hayat ve aile mahremiyeti hakkı

 h) inancını yaşama ve düşüncesini ifade hakkı

       j) eğitim hakkı

      k) sağlık hakkı

l) kanun önünde eşitlik.

m) haberleşme hakkı

n) yerleşme ve seyahat hakkı

o) mülk edinme hakkı

ö) Örgütlenme ve öğütleriyle eylem yapma özgürlüğü

 p) çalışma hakkı vs..

   İnsan hakları birleşmiş milletler genel kurulu 10 Aralık 1948 de insan hakları evrensel bildirisini yayınlamıştır. Bu bildirinin birçok maddesi bizim anayasamız dâhil birçok anayasaya maddeler halinde geçmiştir. Devlet insan için vardır; insanın mutlu, huzurlu, güven içinde yaşaması için insanlar tarafından örgütlenmiş bir kurumlar kurumudur. Bunu sağlayacak haklar ülkemizin anayasasında sıralanmış kişilerde bu hakları kullanarak insana yaraşır bir şekilde yaşamaktadırlar. 

    Locke göre tanrının doğal yasası doğan herkes haklarıyla doğar. Yaşama sağlığına, özgürlüğüne, sahip olduklarına zarar vermemelidir. Bu haklardan yararlanmak isteyenlerde başkalarının hakkına saygı göstermelidir. Doğal haklar konusunda insanlar hem kendi haklarını hem başkalarının haklarını koruma hakları vardır. Ancak, bu haklar başkasının haklarına zarar verenlerin hakları askıya alınabilir.

A) Hiç kimse rızası olmadan başkasının siyasi otoritesine giremez.

B) Hükümetlerin birincil görevi insan haklarını korumaktır.

C) Doğal haklar aynı zamanda hükümettin sınırlarını belirler.

 D) İnsanlar doğuştan özgür doğarlar yasalar ve kişiler bu hakka da saygı gösterirler. Hükümetler doğal hakları korumakla görevlidir. Hükümetlerin bir başka görevlerime vatandaşların, vatandaş doğal haklarını ihlal etmelerinize engellemek görevi vardır. Burada hükümete çok görev düşmektedir hem koruması hem de güvece altına alması kendisinde saygı göstermesi gerekmektedir.

      Bizi hayvanlardan ayıran en büyük özelliğimiz aklımız ve düşünce yeteneğimizdir. Ama biz hayvanların yiyeceği ve cinselliği gördükleri zaman sadece içgüdüsel olarak yaşamak istemeleri gibi davranamayız. Biz başkalarının haklarını olup olmadığını akledip başkalarını hakları varsa, saygı duymak zorundayız, kendi haklarımıza saygı gösterilmesini istiyor ve bekliyorsak. İnsan haklarıyla yaptıklarıyla insandır. Haksızlığı ve yapmadıklarından ötürü diğer canlılar seviyesine iner. Kimsede hayvan ve bitki yerine konulmak istemeyeceğine göre haklara saygı duyalım ve haklarımızı koruyalım... Selam ve saygılar.

DAHA ADİL VE İNSAN HAKLARINA BİR DÜNYADA YAŞAMAK DİLEGİYLE...