SECDE (Sehiv, Tilâvet Secdesi)

(Secde Kime Yapılır, Neden Yapılır?)

Secdeyi, Namaz kılarken yaptığımız secdeye kapanma hareketi olarak biliriz, Namazlarımız da sık sık secdeye kapanırız… Bu bilinen anlamıdır ve bunun dışında başka anlamlara da gelmektedir, bizde geniş manasıyla secde üzerine duralım, düşünelim ne dersiniz? Allah'a ibadet etmek maksadıyla alnı yere koymak namaz içerisinde ve müstakil olmak üzere ikiye ayrılır. Namaz içerisinde secde yapmak namazın rükünlarından olup farzdır. Tilâvet secdesiyle sehiv secdesi ise, müstakil olarak yapılan secdeler olup vaciptir. Ayrıca, bir nimete nail olmaktan veya bir felâket ve musibetten kurtulmaktan dolayı yapılan şükür secdesi de uygulanan bir secde türü olup, Dinen emredilmediği hâlde yapıldığında sevap kazandıran secdelerdendir…  Biz ilk olarak Sehiv secdesini anlamaya çalışalım mı?

Sehiv Secdesi

Sehiv sözlükte "yanılma, gaflet" gibi anlamlara gelmektedir. Dinî bir kavram olarak sehiv secdesi ise, namazda yapılan yanılmadan dolayı, namazın sonunda secde etmek demektir. Namazda, unutarak bir rüknün geciktirilmesi, tekrarlanması, bir vacibin terk edilmesi veya geciktirilmesi halinde, noksanlığın telafi edilmesi için sehiv secdesi yapılması vacip olur. Tilvet secdesine geldiğimiz de ise…

Tilâvet Secdesi

Kur'ân'da on dört yerde geçen secde ayetlerinin okunması veya işitilmesi halinde yapılan secdeye denir. Hanefîlere göre vacip, Şafiî ve Hanbelîlere göre sünnet-i müekkededir. Bir mecliste, aynı secde âyeti birden fazla okunursa bir secde yapmak yeterlidir. Namaz dışında secde âyetini okuyan veya secde âyetini işiten kişi, tilâvet secdesine niyet ederek tekbir alır ve müsaitse secdeye gider. Bu Secde yapıldığında sevap kazandırır, yapılmadığında ise günah kazandırmaz… Günaha girme eylemi, ancak haram kılınmış şeyler yapıldığı da gerçekleşir…  Genel anlamıyla secdeye baktığımız da ise şunları görüyoruz…

Genel Olarak Anladığımız anlamıyla Secde İse…

Sözlükte "itaat ve tevâzu içinde eğilmek, boyun eğmek, yere kapanmak, yüzü yere sürmek" gibi anlamlara gelen secde, dinî bir kavram olarak, Allah'ın emirlerine boyun eğmek, Allah'a kulluk etmek maksadıyla ayaklar, dizler ve ellerle beraber alnın yere konması demektir. Kur'ân-ı Kerim'de secde kelimesi, hem ıstılah anlamında, hem de sözlük manasına uygun olarak itaat etmek, boyun eğmek anlamında kullanılmıştır. Kuran da Gecen Secde olayı ise Meleklerin İnsana Secde etmesinin istenmesi üzerine gecen bir olaydır..

Kuran da Başka bir Secde hadisesini anlamak için ise Allah, Ben İnsanı Yarattım Siz melekler ve cinler secde edin emri üzerine olan ayetlere de bakmak lazımdır… “Ve meleklere: “Âdem’e secde edin.” dediğimiz zaman İblis hariç, (onlar) hemen secde ettiler. (İblis) direndi ve kibirlendi. Ve kâfirlerden oldu. Bakara-34” Bu ayetten ve başka ayetlerden de anlaşılan ise, insanın diğer yaratılanlardan üstün olduğu, bunun için secde edilmesi gerektiği, bu üstünlüğün secde ile onayının emredildiği anlaşılmaktadır… Allah’ın emirlerine uyma gerginin önemi, uymayan ise orada kibriyle iblis olmuştur.. Burada Secde, kulluk edin anlamında değil insanın yaratılmışların üstünü, insanın önemine vurgu anlamın da kullanılmıştır… O zaman anladığımız kadarıyla secdenin sadece ibadet anlamı yoktur.. Onay, kabullenme anlamları da vardır.  Gelelim son olarak bize, İnsana ne kadar değer veriyoruz?

İnsana Allah tarafından verilen değeri bu secde hadisesin de ve başka ayaetler de görüyoruz… Biz insana verilen onuru, secde edilecek kadar değeri, yine biz insanlar, birbimize yaptığımız zulümlerle yok ediyoruz, çok dikkat etmemiz gereken bir alan olduğunu düşünüyor, insanı yaratılanı sevmek, onları yaratanı sevmektir, ona secde etmek yaratana secde etmektir... Sizlerden bu, insana secde nedenleri üzerine düşünmenizi rica ediyorum… Selam ve Saygılarımla…

Sıtdık Fani --- 15.12.17 --- vatandasfikri.com

Kaynaklar

1-    http://www.kuranmeali.org/arama/kuran_arama.aspx?searchQ=secde

2-    http://www.diyanet.gov.tr/dinikavramlar/

3-    http://www.tdk.gov.tr/