Lübnan Göçmen Sorununu Nasıl Çözdü?

Türkiye Göçmen Sorununu Nasıl Çözer?

Lübnan, Suriye hükümetiyle yaptığı anlaşmaya dayalı olarak mültecileri ülkelerine geri göndermeye başladı, Yüzlerce kişi Suriye'ye dönmek üzere Lübnan'dan yola çıktı… Nasıl bir anlaşma yaptıysa, bizde ona benzer bir anlaşma yaparak buradaki sığınmacıları geri ülkelerine gönderebiliriz…

Lübnan hükümeti, yaptığı anlaşmaya dayalı olarak Eylül'de açıkladığı plan kapsamında her ay 15 bin Suriyeli mülteciyi ülkelerine göndermeyi hedefliyor… Lübnan'dan Suriye'ye dönmek isteyen mülteciler yıllardır kendi bireysel başvurularıyla bunu yapabiliyor. Hükümetin yeni planı ise organize ve kitlesel bir dönüş planını içeriyor….

6,7 milyon nüfusa sahip Lübnan, kişi başına düşen mülteci sayısı açısından dünyada ilk sırada. Lübnan hükümetine göre ülkede yaşayan Suriyelilerin sayısı 1,5 milyon. Birleşmiş Milletler (BM) Mülteciler Yüksek Komiserliği, kayıtlı mülteci sayısının 800 bin olduğunu söylüyor.

Ancak BM, 2011'den bu yana iç savaşın sürdüğü Suriye'deki cephelerin durgun olmasına rağmen ülkede olası şiddet eylemleri ve gözaltı riski yüzünden büyük ölçekli geri dönüşlerin güvenli olmadığını belirtti.

2018 yılında Lübnan, Suriye'ye geri dönmek isteyen mültecilerin güvenli geri dönüşünü sağlayan bir program daha yürütmüştü.

Bu program kapsamında, Covid pandemisi öncesinde yaklaşık 400 bin Suriyeli'nin geri dönüşü sağlanmıştı, bu hızlandırılarak devam etme niyetinde olan Lübnan hükümetinin bu kararına…

İnsan hakları örgütlerinden tepki geldi, neden tepki geliyor?

Uluslararası insan hakları örgütleri, Suriye'nin henüz geri dönüşler için yeterince güvenli olmadığı gerekçesiyle hükümetin planına karşı çıkıyor.

Son dönemde tarihinin en büyük ekonomik krizlerinden birini yaşayan Lübnan hükümeti artık Suriyelilere ev sahipliği yapamadığını ifade ediyor. Suriye misafirlerinin artık evlerine dönmesi gerektiğinin altını kalınca çiziyorlar…

Lübnan'da 2019'da başlayan, Covid-19 salgınıyla birlikte artan, 2020’deki Beyrut Limanı patlamasıyla iyice derinleşen ekonomik kriz bütün şiddetiyle devam ediyor.

BM verilerine göre günümüzde Lübnan toplumunun yüzde 80’i yoksulluk sınırının altında yaşadığı için sıgınmacıları barındırmada hem ekonomik sorun, hemde sosyal sorunları yogun yaşıyor…                                                

Uluslararası Af Örgütü (Amnesty International) daha önce Suriye'ye geri gönderilen mültecilerin insan hakları ihlalleri ile karşılaştıklarını aktarıyor; mültecilere Suriye'deki güncel durum hakkında doğru ve yeterli bilgi paylaşımı yapılmadığını öne sürüyor.

 “Vatana ihanet, muhaliflik veya ‘terörizm’ algıları, güvenlik güçlerinin suçlamalarını körüklüyor ve sonra da dönenlere işkence ve diğer kötü muameleleri uyguluyorlar. Bunlar arasında cinsel istismar ve tecavüz, hukuk dışı ve keyfi tutuklama ve zorla kaybetme de var.”

İnsan Hakları İzleme Örgütü (Human Rights Watch - HRW) ise Suriyelilerin geri gönderilmesinin "güvenli olmadığını ve yasa dışı olduğunu" söylüyor.

HRW Lübnan araştırmacısı Aya Majzoub Twitter hesabından yaptığı paylaşımda, "Mültecilerin Suriye'ye zorla geri dönüşü, Lübnan'ın insanları açık bir işkence veya diğer zulüm riskiyle karşı karşıya oldukları ülkelere zorla geri göndermeme yükümlülüklerinin ihlali anlamına gelecektir. Suriye geri dönüş için güvenli değil" ifadesini kullandı.

Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad sene başında, "11 yıldır devam eden savaşta ülkeden kaçanlar tarafından işlenen suçlar dahil bazı suçlar için kapsamlı af" çıkarmıştı.

Suriyeli yetkililer ayrıca, özellikle genç erkeklerin Suriye'den ayrılmasında önemli bir faktör olan zorunlu askerlik hizmetinden kaçanlara yönelik tedbirlerin de hafifletildiğini öne sürmüştü… Bu bilgiler ışıgında biz ne yapabiliriz, bu sıgınmacı misafirlerimizi vatanlarına göndermek için..

Öncelikle Suriye hükümeti ile anlaşılması gerekiyor, bunun için Rusya ve İran dan arabuluculuk, yardım alınabilir…  Ayrıca..

Türk Lirasının degeri %50-60 daha düşerse, zaten sıgınmacılar  yoksulluk ve pahalılık nedeniyle kendileri giderler…

Uluslar arası fonlardan, ülkelerine dönecek olan sıgınmacılara orada belli bir süreliğine idare edecek kadar geçimlik bir maaş verilmesi, hem geri dönen sığınmacıların dönüşü özendirilir, hemde iç çarışmayla bozulmuş Suriye ekonomisine katkı sunulmuş olur…  Bu sorun aşılırsa, burada kacak çalışan Suriyeli sığınmacıların ülkesine dönmesinin ertesin de, ülkemizde işsizlik kısmen azalacaktır…

Ülkemizi yönetenlerden genel olarak biz vatandaşların ricamızdır, bu sorunu kısa zamanda çözülmesi gerekmektedir… Çözülmesi ricasıyla selam ve Sevgilerimle…

Hüseyin Benek – vatandasfikri.com – 26.10.2022

Kaynaklar

1* https://tr.euronews.com/2022/10/12/lubnan-suriyeli-multecileri-ulkelerine-geri-gondermeye-basliyor

2* https://www.bbc.com/turkce/articles/cv2nj4j1pqyo